به نام پروردگار
درود بر همه ی همکاران گرامی دوره ی ابتدایی و متوسطه ی یک و دو
با توجه به پرسش های پیوسته ، لازم است در هنگام تصحیح برگه های املای دانش آموزان عزیز ، به چند نکته ی زیر توجه فرمایند:
1- تشدید ، در املا نمره ندارد.
با توجه به این که بود و نبود تشدید در شکل املایی کلمات در فارسی تاثیری ندارد ؛بنابراین تشدید ارزش املایی ندارد و همکاران گرامی نباید نمره ای به آن اختصاص دهند و یا نمره ای به خاطر ننوشتن آن از دانش آموز کم کنند .
2- جدا یا پیوسته نویسی ، نمره ندارد .
جدانویسی و پیوسته نویسی کلمات مرکب ،سلیقه ی رسم الخطی است . هر دوشکل نوشتاری این گونه واژه ها
( کتابخانه / کتاب خانه) از نظر ما درست است و نباید برای این تفاوت نوشتاری نمره ای از دانش آموز کم گردد .
3- کاربرد نشانه ی کسره ی اضافه ی کوچه یا بزرگ یکسان است .
نوشتن کلماتی که در ترکیب آن ها از کسره ی اضافه ی استفاده شده ، کوچک یا بزرگ نوشتن این نشانه
( لانه ی بلبل / لانهء ) ، تفاوتی ندارد و نباید نمره کم کرد.
شیوه‌نامه‌ی تصحیح املای فارسی در تمامی مقاطع تحصیلی
|
1 – یک غلطی ها و نیم غلطی ها
|
|
عناوین غلط‌های املایی
|
نیم غلطی |
یک غلطی |
ملاحظات
|
|
الف- انتخاب نابه‌جا
|
-
انتخاب نابه‌جای کلمه
- انتخاب بیش از یک شکل کلمه
- از قلم انداختن یک کلمه
- آوردن جانشین برای یک کلمه
- تغییر دادن کلمه
|
|
*
*
*
*
*
|
-
«سبر» به جای «صبر» و «گل و خوار» به جای «گل و خار»
-
«سبر» و «صبر» با هم
-
کلمه‌ای که اهمّیّت و بار املایی دارد.
-
کلمه‌ای که اهمّیّت و بار املایی دارد.
-
«غذا» به «قضا» تغییر یابد.
|
|
ب- حرف نادرست
|
-
شکل نادرست حرف
-
حرف اضافی یا حذف حرف
-
دندانه‌ی اضافی یا حذف دندانه
-
نقطه‌ی اضافی، کم یا نابه‌جا
-
سرکج اضافی یا حذف سرکج
-
کرسی نادرست همزه
-
حرف کشیده‌ی نادرست
-
یای میانجی اضافی یا حذف آن
-
تغییر دادن حرف (به تبع واج)
-
تغییر ندادن حرف (به تبعیت از عربی)
-
تغییر دادن شکل حرف
-
شکسته نوشتن حرف
|
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
|
|
- «باـغ» به جای «باغ» و…
- «بیانداخت» به جای «بینداخت»، «علاقمند» به جای «علاقه‌مند»
- «بسـبی» به جای «بسی»، « صبحانه » به جای صبحانه»
- «یاور» به جای «باور»، «جنان» به جای «چنان»، «تفت» به جای «نفت»
- «عسگر» به جای ««عسکر»، «جنکاور» به جای «جنگاور»
- «مأثر» به جای «مؤثّر»
- « » به جای «سخن»
- «خانه‌ی‌دار» به جای «خانه‌دار»، «خانه احمد» به جای «خانه‌ی احمد»
- «پمبه» به جای «پنبه»
- «اسمعیل» به جای«اسماعیل»
- «شست» به معنی عدد 60 به جای «شصت» و…
-
« » به جای «برای»
|
|
پ- نشانه‌ی نادرست
|
|
|
*
|
|
«گلاّب» به جای «گلاب»، «می‌اید» به جای «می‌آید» و «متکا» به جای «متّکا» و… |
|
ت- انفصال نادرست
|
-
انفصال «به» از فعل
-
انفصال «کلمات ترکیبی»
(منظور کلماتی است که در هیچ یک از کتاب‌های درسی موجود به شکل جدا دیده نشده‌اند)
|
*
*
|
|
- «به رفت» به جای«برفت»
- «به داشت» به جای«بهداشت»
|
|
ث – کلمه‌ی نادرست(فاقد ارزش املایی)
|
-
کلمه‌ی اضافی
- کلمه‌ی محذوف
- جانشین کردن کلمه‌ی دیگر
- تغییر دادن کلمه
- تکرار کردن کلمه
(اگر کلمه‌ی مکرّر صحیح باشد، بار اوّل غلط محسوب نمی‌شود ولی برای بار دوم و بیش‌تر در کلّ املا یک غلط محسوب می‌شود)
|
*
*
*
*
*
|
|
-
اضافه شدن مثلاً «مداد» به متن املا
-
مثلاً «خویش» به جای «خود» و …
-
مثلاً «پارسال» به جای «پارسا» و برعکس (غلط سمعی)«دوست» و « دوست» باهم
-
حذف شدن مثلاً «مداد»از متن املا
|
|
2 – موارد دو املایی
|
|
عناوین دو املایی
|
مصوبه
|
گونه ی دیگر
|
دو املایی
|
|
الف- اتّصال و انفصال
|
|
اتصال و انفصال «است، اند»
اتصا ل و انفصال پیشوند «به»
اتصا ل و انفصال «بی»
اتصا ل و انفصال «تر»، «ترین»
اتصا ل و انفصال «چه»
اتصا ل و انفصال «کلمات ترکیبی»
اتصا ل و انفصال «که»
اتصا ل و انفصال «ها»
اتصا ل و انفصال «هم»
اتصا ل و انفصال «به، می»
|
«معلم است، معلم‌اند»
«به نام»، «به‌خصوص»
«بیعلاقه»
«بزرگتر»
«چه‌قدر»
«فرهنگسرا»
«چنانکه»
«کتابها»
«همکلاس»
«به خانه میرود»
|
«معلمست، معلمند»
«بنام»، «بخصوص»
«بیعلاقه»
«بزرگتر»
«چقدر»
«فرهنگسرا»
«چنانکه»
«کتابها»
«همکلاس»
«بخانه میرود»
|
هر دو صحیح است
هر دو صحیح است
هر دو صحیح است
هر دو صحیح است
هر دو صحیح است
هر دو صحیح است
هر دو صحیح است
هر دو صحیح است
هر دو صحیح است
هر دو صحیح است
|
|
ب- تغییر
|
|
تغییر واج
|
خانه‌ی علی
املای فارسی، دانایی
|
خانهعلی
املاء فارسی، دانائی
|
هر دو صحیح است
هر دو صحیح است
|
|
پ- حذف و اضافه
|
| «رعایت نشانه‌گذاری» |
«داناست، نیکوست» و…
«داود ، جست و جو » و…
«گفت: می آیم» و…
|
«دانا است، نیکو است» و…
«داوود ، جستجو » و…
«گفت می آیم» و…
|
هر دو صحیح است
هر دو صحیح است
هر دو صحیح است
|
چند تذکّر:
1- هر مورد غلط در کلّ املا هر کلمه، تنها یک بار گرفته می‌شود. مثلاً اگر صبر را سه بار سبر بنویسد یک بار غلط گرفته می‌شود.
2- موارد دو املایی عمدتاً کلماتی است که در کتاب‌های درسی- و نه کتاب‌های غیردرسی- به دو شکل دیده می‌شوند و قرار است همه‌ی آن‌ها در آینده، شیوه‌ی املایی واحدی داشته باشند؛ بنابراین، کاربرد بخش دواملایی دائمی نیست.
3- در موارد کم یا زیاد گذاشتن نقطه و دندانه در کلّ املا دو بار محاسبه خواهد شد.
